Łuszczyca – przyczyny, rodzaje, objawy i leczenie

Łuszczyca to przewlekła choroba skóry, która dotyka miliony ludzi na całym świecie. Jej objawy bywają nie tylko uciążliwe, ale i wpływają na jakość życia pacjenta. Poznaj przyczyny, rodzaje i objawy łuszczycy. Dowiedz się więcej o metodach jej leczenia oraz o tym, jak radzić sobie z nią na co dzień.

Przyczyny łuszczycy 

Genetyka odgrywa istotną rolę w rozwoju łuszczycy. Badania wykazują, że osoby, które mają krewnych cierpiących na łuszczycę, są bardziej narażone na jej wystąpienie. Dziedziczność tej choroby może być więc jednym z ważnych wskaźników ryzyka.

Układ immunologiczny odgrywa zasadniczą rolę w patogenezie łuszczycy. Nadmierna aktywacja układu odpornościowego prowadzi do rozwoju stanów zapalnych i szybkiej produkcji nowych komórek naskórka. Ten przyspieszony cykl produkcyjny jest jednym z głównych powodów, dla których obserwuje się charakterystyczne czerwone i łuskowate plamy skóry u osób cierpiących na łuszczycę.

Czynniki środowiskowe wpływające na pojawienie się łuszczycy

Istnieje wiele czynników środowiskowych, które mogą prowokować lub nasilać objawy łuszczycy. Wśród nich wyróżniamy m.in.:

• zakażenia – niektóre zakażenia, zwłaszcza zakażenie paciorkowcami, mogą być katalizatorem dla pojawienia się objawów łuszczycy – głównie u dzieci i młodzieży,
• leki – warto być świadomym, że pewne leki, w tym leki obniżające ciśnienie, lit czy leki antymalaryczne, mogą wywołać objawy łuszczycy lub je nasilać,
• stres – zarówno stres fizyczny, jak i emocjonalny, są uznawane za istotne czynniki wyzwalające. Wielu pacjentów zauważa zaostrzenie objawów w okresach zwiększonego napięcia emocjonalnego,
• urazy skóry – oparzenia słoneczne, skaleczenia czy otarcia mogą prowokować pojawienie się objawów łuszczycy w miejscu urazu. Jest to znane jako efekt Koebnera.

Nie możemy zapomnieć o innych czynnikach – choć nie są główną przyczyną, mogą przyczyniać się do pojawienia się lub zaostrzenia objawów łuszczycy. Należą do nich:

• zmiany hormonalne – kobiety często doświadczają zaostrzenia objawów łuszczycy podczas ciąży lub menopauzy. Hormony odgrywają złożoną rolę w regulacji procesów skórnych,
• niezdrowy styl życia – nadmierne spożycie alkoholu czy palenie tytoniu mogą negatywnie wpływać na skórę i nasilać objawy łuszczycy.

Poznanie przyczyn łuszczycy jest kluczem do skutecznej profilaktyki i leczenia.

Rodzaje łuszczycy 

• Łuszczyca plackowata – dotyka wielu pacjentów na całym świecie. Jest łatwo rozpoznawalna dzięki charakterystycznym czerwonym plamom na skórze, które są pokryte srebrzystymi łuskami. Te plamy mogą pojawiać się w różnych częściach ciała i często powodują swędzenie oraz pieczenie.
• Łuszczyca krostkowa również stanowi wyzwanie dla wielu pacjentów. Charakteryzuje się małymi, żółtawymi krostkami, które najczęściej pojawiają się na dłoniach oraz podeszwach stóp. Krostki te mogą być bolesne i często są wypełnione ropą.
• Łuszczyca dłoni i stóp prowadzi do tworzenia się grubszej, złuszczającej się skóry w tych rejonach. Skóra staje się sucha, popękana, a w pewnych przypadkach może krwawić. Często powoduje to dyskomfort podczas wykonywania codziennych czynności.
• Erytrodemia łuszczycowa jest rzadka, ale potencjalnie groźna dla życia. Skóra staje się czerwona, spuchnięta i gorąca w dotyku, co może prowadzić do poważnych komplikacji, takich jak np. niewydolność serca. Jeśli podejrzewasz, że możesz mieć tę formę łuszczycy, niezwłocznie skonsultuj się z lekarzem.
• Łuszczyca stawowa to postać łuszczycy, która wpływa nie tylko na skórę, ale także na stawy. Osoby cierpiące na tę formę łuszczycy często doświadczają bólu, obrzęku i sztywności w stawach. Często jest mylona z reumatoidalnym zapaleniem stawów, dlatego ważna jest dokładna diagnoza i odpowiednie leczenie.

Objawy łuszczycy

pierwszym i najbardziej widocznym objawem łuszczycy są zmiany skórne. Możesz zauważyć czerwone plamy pokryte białymi łuskami, które pojawiają się w różnych miejscach na ciele. Inne częste objawy to grube, czerwone, podniesione zmiany oraz suche, pękające obszary, które mogą krwawić. Wielu pacjentów cierpi także na świąd, pieczenie czy ból w miejscach dotkniętych chorobą.

Łuszczyca może również wpłynąć na stan paznokci. Osoby zmagające się z tą chorobą często zauważają zagęszczenie paznokci, ich rozwarstwianie, przebarwienia czy bruzdy. Zmiany łuszczycowe paznokci nie tylko wpływają na wygląd dłoni i stóp, ale także mogą być źródłem dyskomfortu.

Niektórzy pacjenci z łuszczycą mogą doświadczyć objawów stawowych. Wśród nich najczęstsze to obrzęk, ból i sztywność stawów. Objawy te są najbardziej odczuwalne w stawach rąk i nóg. Czasami mogą być one mylone z innymi chorobami stawów, takimi jak reumatoidalne zapalenie stawów. Z tego względu konieczna jest dokładna diagnozy.

Łuszczyca to nie tylko choroba skóry. Wpływa ona na cały organizm i może prowadzić do szeregu innych objawów, takich jak ogólne zmęczenie, gorączka czy bóle stawów. Warto pamiętać, że łuszczyca może mieć wpływ na jakość życia pacjenta, nie tylko z powodu objawów skórnych, ale także z powodu współistniejących objawów ogólnoustrojowych.

Leczenie łuszczycy

Pierwszym krokiem w walce z łuszczycą jest często leczenie miejscowe, które skupia się bezpośrednio na zmienionych obszarach skóry. Wśród najczęściej stosowanych środków znajdują się maści sterydowe, które łagodzą objawy zapalne. Analogi witaminy D pomagają kontrolować szybkość proliferacji komórek skóry, a kremy nawilżające przynoszą ulgę suchej i podrażnionej skórze.

Terapia światłem stała się jednym z bardziej innowacyjnych i skutecznych sposobów leczenia łuszczycy. Procedury takie jak terapia UVB wykorzystują promieniowanie ultrafioletowe B, aby spowolnić nadmierny wzrost komórek skóry. Metoda PUVA łączy przyjmowanie leku z naświetlaniem skóry promieniowaniem UVA, co pozwala skutecznie łagodzić objawy choroby.

Dla pacjentów z cięższą postacią łuszczycy, leczenie miejscowe lub terapia światłem mogą okazać się niewystarczające. W takim przypadku lekarze mogą zalecić leki doustne lub iniekcje. Do najczęściej stosowanych należą retinoidy, metotreksat czy cyklosporyna. W ostatnich latach pojawiły się także biologiczne leki przeciwzapalne, które blokują procesy prowadzące do powstawania zmian łuszczycowych.

Choć leczenie farmakologiczne jest kluczowe w walce z łuszczycą, równie ważna jest zmiana stylu życia i diety. Zdrowa dieta, bogata w składniki odżywcze, może wspomóc organizm w walce z objawami. Unikanie czynników wywołujących, takich jak alkohol czy stres, oraz dbanie o odpowiednią higienę skóry, jest istotne dla każdego pacjenta.

Jeśli zauważysz u siebie lub u bliskich objawy łuszczycy, skonsultuj się z dermatologiem. Wczesna diagnoza i odpowiednie leczenie mogą pomóc w skutecznym radzeniu sobie z łuszczycą.

Źródła:

1. Griffiths, C. E. M., & Barker, J. N. W. N. (2016). Pathogenesis and clinical features of psoriasis. Lancet, 370(9583), 263-271.
2. Nestle, F. O., Kaplan, D. H., & Barker, J. (2009). Psoriasis. New England Journal of Medicine, 361(5), 496-509.
3. Menter, A., & Stoff, B. (2016). Psoriasis: Pathogenesis, clinical features, and diagnosis. UptoDate.
4. Schön, M. P., & Boehncke, W. H. (2005). Psoriasis. New England Journal of Medicine, 352(18), 1899-1912.