Włókniaki to łagodne zmiany nowotworowe, które mogą pojawić się na różnych częściach ciała człowieka.
Czym jest włókniak?
Włókniak jest zmianą skórną o charakterze łagodnego nowotworu. Może być zlokalizowany na różnych częściach ciała, najczęściej na szyi, w okolicy pachwin, pod pachami oraz w piersiach. Jest rodzajem brodawki, czyli narośli, zazwyczaj o okrągłym oraz workowatym kształcie. Występuje w różnych rozmiarach – od niewielkich (około 2 mm) po sporej wielkości (do 5 cm). Nie stanowi zagrożenia dla zdrowia lub życia.
Wyróżniamy dwa rodzaje włókniaków:
- miękkie, które najczęściej pojawiają się na szyi oraz w okolicy pachwin, zazwyczaj są niewielkie oraz miękkie w dotyku, występują w grupach, a ich barwa zbliżona jest do koloru skóry;
- twarde, w odróżnieniu od włókniaków miękkich występują pojedynczo, zazwyczaj na skórze kończyn górnych lub dolnych, na ogół są ciemne (czarne lub czerwono-brązowe) i twarde w dotyku.
Włókniaki nie powodują żadnych przykrych doznań, dlatego mogą przez lata być niezauważone. W przypadku dużych, widocznych zmian występuje defekt kosmetyczny, który wpływa jedynie na komfort psychiczny.
Znakomitą większość łagodnych zmian w piersiach stanowią włókniaki. Nie są one groźne i ryzyko ich zezłośliwienia jest bliskie zeru. Mimo to każda zaobserwowana zmiana w okolicy piersi wymaga konsultacji lekarskiej i specjalistycznego badania. Najczęściej wykonywane są: mammografia, badanie ultrasonograficzne (USG) oraz biopsja cienkoigłowa, na podstawie której przeprowadzane jest badanie histopatologiczne, określające dokładny charakter zmiany.
Przyczyny występowania włókniaków
Istnieje kilka przyczyn oraz czynników wpływających na rozwój włókniaków. Pierwszą są predyspozycje genetyczne. Jeśli włókniaki występowały wcześniej w rodzinie, istnieje duże prawdopodobieństwo pojawienia się ich u potomstwa. Włókniaki mogą również powstawać w przebiegu niektórych stanów chorobowych, takich jak cukrzyca, otyłość czy zespół Recklinghausena (choroba genetyczna, charakteryzująca się występowaniem zmian skórnych). Okresem predysponującym do pojawienia się włókniaków jest ciąża, której towarzyszą znaczne zmiany w gospodarce hormonalnej. Ostatnim czynnikiem, który może przyczyniać się do wystąpienia zmian skórnych o łagodnym charakterze, jest przerwanie ciągłości tkanek w wyniku urazu lub ukąszenia przez owada. Wówczas istnieje ryzyko, iż dojdzie do zakażenia rany i pojawienia się stanu zapalnego, w wyniku którego powstanie włókniak. Typ zmiany (twardy lub miękki) nie jest uzależniony od przyczyny, a od jej umiejscowienia.
Usuwanie włókniaków
Włókniaki usuwane są zazwyczaj, jeśli stanowią poważny defekt kosmetyczny, ich umiejscowienie powoduje dyskomfort lub gdy w ich okolicy pojawia się zaczerwienienie lub owrzodzenie. Obecnie istnieje kilka metod, które wykorzystywane są między innymi do usuwania włókniaków, należą do nich:
- frakcyjny laser CO2 – zabieg ten wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym, polega na potraktowaniu zmiany wiązką lasera, która spowoduje wyparowanie wody śródkomórkowej;
- krioterapia – ta metoda jest stosunkowo rzadko stosowana ze względu na wątpliwą skuteczność, podobnie jak przypadku lasera bardzo niska temperatura przekształca wodę sródkomórkową w lód, niszcząc tym samym zmianę, w przypadku krioterapii nie ma potrzeby stosowania znieczulenia;
- zabieg chirurgiczny – wykonywany w znieczuleniu ogólnym lub miejscowym, zmiana guzowata usuwana jest w całości z marginesem błędu, a następnie zamykana za pomocą samorozpuszczalnych szwów, jest to najczęściej wybierana metoda do usuwania włókniaków, gdyż jej ogromną zaletą jest możliwość przeprowadzenia badania histopatologicznego wyciętej zmiany;
- elektroresekcja – metoda wykonywana w znieczuleniu miejscowym, w odróżnieniu od krioterapii zmiana traktowana jest wysoką temperaturą, wytworzoną za pomocą prądu, woda śródkomórkowa wyparowywuje, powodując obumarcie i likwidację zmiany.
